Hipertansiyon tanısı için standart, evde ölçülen kan basıncının 130/80 mmHg veya daha yüksek olması, doktor tarafından ölçülen kan basıncının ise 140/90 mmHg veya daha yüksek olmasıdır. 130-140 mmHg ile 80-90 mmHg arasındaki değerler yüksek tansiyona yakalanma riskinin yüksek olduğunu gösterir.
Yüksek tansiyon aslında sadece bir kalp hastalığıdır. Ancak bu, uygun şekilde tedavi edilmezse kalp, böbrekler, gözler ve beyinde ciddi hasara neden olabilecek yaygın bir genetik hastalıktır. Genetik faktörler böbreklerden tuz atılımını azaltır ve vücutta tuz ve su tutulmasını artırır. Bu, yüksek tansiyonun ana nedenlerinden biridir. Yüksek tansiyonun ana nedeni genetik olabilir. Doğru zamanda tedavi edilmezse birçok organı etkileyerek sağlık sorunlarına neden olabilir. Öfke kan basıncını yükseltir: Hipertansiyon, sıklıkla esansiyel (birincil) hipertansiyon olarak adlandırılan çok faktörlü bir hastalıktır. Genetik yatkınlık, çevresel faktörler (tuz alımı, stres, obezite) ve bazı hastalıklar (böbrek hastalıkları, endokrin bozuklukları) yüksek tansiyon riskini artırır. Stresin tek başına hipertansiyona neden olduğu kesin olarak kanıtlanmamış olsa da diğer risk faktörleriyle sinerjistik bir etkiye sahip olabilir. Nadir durumlarda yüksek tansiyonun altında yatan neden belirlenebilir. Bu duruma sekonder hipertansiyon denir.
Hipertansiyon çok faktörlü bir hastalıktır. Genetik yatkınlık hipertansiyon riskini artıran önemli bir faktördür. Ailesinde yüksek tansiyon öyküsü olan kişiler, düzenli tansiyon takibi ve yaşam tarzı değişiklikleriyle yüksek tansiyonun başlamasını önleyebilir veya geciktirebilir. “Kan basıncı dalgalanmaları” olarak da bilinen dengesiz yüksek tansiyon, çeşitli nedenlerle sık sık dalgalanan ve bir profesyonel tarafından değerlendirilmesi gereken kan basıncı değerleri anlamına gelir.
Kan basıncı, kişinin fiziksel aktivitesine ve duygusal durumuna bağlı olarak gün boyunca değişir. Bu değer gece uykusu sırasında en düşük seviyede olup, sabah saatlerinde yükselmeye başlar ve öğle saatlerinde en yüksek değerine ulaşır. Çalışırken artar, dinlenirken azalır. Geceleri tansiyonu düşmeyen yüksek tansiyonlu kişilerde kalp hastalığı, böbrek hastalığı ve serebral palsi riski daha yüksektir.
Memnuniyetsiz değilim ama gergin miyim?
Yüksek tansiyon kronik bir hastalıktır ve herhangi bir belirti vermeyebilir. Baş ağrısı, baş dönmesi, yorgunluk gibi nonspesifik semptomlar yüksek tansiyonun belirtileri olabilir, ancak bu semptomlar birçok başka hastalıkla birlikte de görülebilir. Bu nedenle hipertansiyonun erken tanı ve tedavisi için düzenli kan basıncı ölçümü ve takibi önemlidir. Tedavi edilmeyen yüksek tansiyon, kardiyovasküler sistem, böbrekler ve gözler gibi organlara zarar verebilir.